اسب های اصیل ایران

همشهری آنلاین – الهام مصدقی راد: ایران دارای چند نژاد مختلف اسب است که کاسپین معروف ترین و قدمی ترین آنهاست. قدمت این نژاد به 5 هزار سال قبل می‌رسد و به گفته کارشناسان ، قدیمی ترین نژاد زنده رام شده در دنیاست. عرب ، قره باغ ، تالشی ، بلوچ ، کردی‌ ، ترکمن و دره شوری دیگر نژادهای اسب های ایران هستند که همگی‌شان ویژگی های منحصری به فردی دارند .

کاسپین ؛ ذخیره ژنتیک ارزشمند

قدمت اسب کاسپین به بیش از 5 هزار سال قبل می‌رسد ، در تصاویر و نقش های برجسته باستانی هم دیده می‌شود. اسب های نسبتا کوچک و ریز جثه ای که در تخت جمشید حک شده ، همان اسب های کاسپین هستند ؛ در این نقوش ، جثه اسب ها اختلاف چندانی با انسان ها ندارد و شاید در نظر اول این گونه به نظر آید که نقوش، متناسب با ابعاد واقعی خلق نشده اند.کاسپین با وجود داشتن اندامی ریز جثه ،چابک است و استخوان بندی محکمی دارد و از آن در جنگ و نبرد و کشیدن گاری و کالسکه استفاده می شده است. پیش از این در همه نقاط ایران دیده می‌شده اما سالهاست که فقط درنوار شمالی کشور حضور دارد. این گونه کهن که در معرض خطر انقراض قرار دارد ، ذخیره ژنتیکی ارزشمندی محسوب می‌شود و مهرماه سال 1402 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد ، از چندی قبل هم تلا شهایی برای ثبت آن در یونسکو آغاز شده است.

ترکمن ؛ زیبا و اصیل

ترکمن اسب منحصربه فردی است با ویژگی های خاص که مشتاقان فراوانی دارد. سم های محکم این نژاد ، امکان حرکات سنگین ورزشی را برایش مقدور ساخته است. سلسله های گوناگون پادشاهی در ایران و چین و عثمانی از این نژاد در سپاه سواره نظام خود بهره می‌بردند. در نقاشی ها و آثار به جا مانده از دوران صفوی و قاجار ، اسب های ترکمن در صحنه های نبرد و شکارشاهان کشیده شده است . زندگی ترکمن ها از گذشته با این نژاد پیوند خورده است. آخال تکه ، چناران و یموت از انواع اسب های ترکمن هستند که در میان این سه ، آخال تکه از محبوبیت بیشتری برخوردار است.

عرب ؛ باهوش و محبوب

از نژادهای معروف در دنیاست که سرعت بالایی داشته ، باهوش است و البته زیبا . در ایران با نام اسب اصیل هم شناخته می‌شود و همانند کاسپین قدمتی طولانی دارد .خاستگاه اصلی آنها منطقه خاورمیانه است و از اینجا در دیگر نقاط جهان گسترش یافته اند. منضبط است و به خوبی آموزش می‌بیند به همین دلیل یکی از بهترین گزینه ها برای مسابقات و سوارکاری است. استان خوزستان بیشترین اسب های عرب را به خود اختصاص داده است ،البته دردیگر استانها نیز پرورش داده می‌شود.

دره شوری ؛ قربانی تغییر سبک زندگی

یکی از 4 نژاد اسب بومی فلات ایران است و همچنین ذخیره ژنتیک خاورمیانه محسوب می‌شود. در مقایسه با دیگر اسب های ایرانی قدمت زیادی ندارد اما کارشناسان عقیده دارند تبار آن به دوره مغول باز می‌گردد و نسبش به اسب ترکمن می‌رسد .دره شوری، اسبی زیبا و مقاوم است اما در معرض انقراض قرار دارد.ظاهرا اسکان عشایر و تغییر سبک زندگی آنها در کاهش تعداد این نژاد تاثیر داشته است.

300 نژاد اسب در دنیا وجود دارد

40 درصد اسب های دنیا در معرض خطر انقراض قرار دارند

330 راس اسب کاسپین ثبت شده در ایران است

700 راس اسب کاسپین در جهان وجود دارد

5000 سال قدمت اسب کاسپین است