خرچنگ‌ها واقعاً می‌توانند درد را احساس کنند؟!

به گزارش همشهری آنلاین،‌ برای مدت‌ها تصور می‌شد که سخت‌پوستان به دلیل برخورداری از اسکلت بیرونی سخت و فقدان ساختار مغزی مشابه با مهره‌داران که معمولاً با توانایی تجربه‌ی درد مرتبط است، نمی‌توانند درد را حس کنند. علاوه‌براین، واکنش‌های به‌ظاهر خودکار و بازتابی سخت‌پوستان به آسیب‌ها به جای واکنش‌های آگاهانه، فرض ناتوانی این موجودات در تجربه‌ی درد را تایید می‌کرد. اما این باور اکنون زیر سوال رفته است.

به‌گزارش زومیت به نقل از ساینس‌آلرت، محققان برای اولین‌بار نشان داده‌اند که مغز خرچنگ‌های سبز (Carcinus maenas) بسته به شدت و محل آسیب، می‌تواند درد را به روش‌های ظریف پردازش کند. کشف جدید این احتمال را که خرچنگ‌ها و گونه‌های سخت‌پوستان نزدیک به آن‌ها واقعاً درد را تجربه کنند، تقویت می‌کند.

با اینکه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است تا کشف محققان را تایید کند، نتایج تحقیق نشان می‌دهد انسان‌هایی که این موجودات را برای مصرف غذایی زنده می‌جوشانند یا برش می‌دهند، ممکن است باعث رنج غیرموجه به خرچنگ‌ها بشوند. لین اسندون، متخصص جانورشناسی از دانشگاه گوتنبرگ، می‌گوید: اگر می‌خواهیم به خوردن آبزیان صدف‌دار ادامه دهیم، بهتر است راه‌های کم‌دردتر برای کشتن‌شان پیدا کنیم. زیرا اکنون شواهد علمی داریم که آن‌ها، هم درد را تجربه می‌کنند و هم به آن واکنش نشان می‌دهند.

دانشمندان مدت‌ها است که در مورد معنای احساس درد بحث می‌کنند و در سال‌های اخیر، برخی از کارشناسان استدلال کرده‌اند که ماهی‌ها، دوزیستان و اختاپوس‌ها ممکن است به محرک‌های مضر به‌طور شناختی پاسخ دهند؛ پاسخی که پیش‌تر تنها برای مهره‌داران در نظر گرفته می‌شد.

برای مثال، در اوایل سال جاری، مطالعه‌ای نشان داد که خرچنگ‌های سبز در مواجهه با شوک‌های الکتریکی و نورهای روشن علائمی از اضطراب را نشان می‌دهند و یاد می‌گیرند که به مرور زمان از محرک‌ها اجتناب کنند. این یافته با پیش‌بینی‌هایی که می‌گویند سخت‌پوستان می‌توانند درد را تجربه کنند، مطابقت دارد. اما برخی از دانشمندان شکاک استدلال می‌کنند که واکنش‌های مشاهده‌شده صرفاً از نوع غیرارادی هستند.

مکان‌هایی که محرک‌های دردناک روی خرچنگ آزمایش شدند (تصویر بالا) سیستم عصبی یک خرچنگ سبز (تصویر پایین)

صرف‌نظر از تمامی شواهد و مخالفت‌ها، باید در نظر گرفت که حتی حیواناتی با سیستم عصبی اولیه نیز می‌توانند به‌عنوان بخشی بسیار مهم از بقا، به محرک‌های دردناک پاسخ دهند و یاد بگیرند که از آن‌ها دوری کنند. اما معمولاً تصور می‌شود که این پاسخ‌ها ناخودآگاه هستند و توسط سیستم عصبی محیطی ایجاد می‌شوند.

تشخیص آگاهانه‌ی آسیب، به یکپارچگی سیگنال‌های یک سیستم عصبی متمرکز نیاز دارد و محققان اکنون نشان داده‌اند که چنین قابلیتی در خرچنگ‌های سبز امکان‌پذیر است.

وقتی نوعی سرکه با اسیدیته‌ی متفاوت روی بافت‌های نرم اطراف بدن چندین خرچنگ مالیده شد، دانشمندان توانستند گیرنده‌های درد را در سیستم عصبی محیطی ببینند که به بخش‌هایی از مغز سیگنال می‌دهد. هر چه غلظت اسید افزایش می‌یافت، پاسخ سیستم عصبی مرکزی خرچنگ نیز بیشتر می‌شد.

وقتی خرچنگ‌ها به جای محرک‌های شیمیایی، با محرک مکانیکی دردناک تحت فشار قرار گرفتند، سیستم عصبی مرکزی آن‌ها حتی دامنه‌ی فعالیت الکتریکی بالاتری را نشان داد، البته فعالیت الکتریکی با الگوی متفاوتی کدگذاری شده بود. در واقع، محققان فقط از روی فعالیت مغز می‌توانستند بفهمند که خرچنگ محرک‌های شیمیایی یا مکانیکی را پردازش می‌کند. در این مرحله، مشخص نیست که آیا پاسخ مغز از محرک مکانیکی به دلیل لمس بوده است یا درد.

مطالعات بیشتری برای روشن‌شدن جزئیات مورد نیاز است؛ اما تحقیق جدید یکی از اولین آزمایش‌هایی است که از سیگنال‌های الکتروفیزیولوژیک برای نشان دادن پاسخ‌های دردمانند در سراسر بدن در سخت‌پوستان زنده استفاده کرده است.

نویسندگان مطالعه امیدوارند یافته‌های جدید بتواند به بهبود نحوه‌ی رفتار با حیوانات کمک کند. محققان می‌خواهند یافته‌هایشان مردم یا سازمان‌ها را در تصمیم‌گیری راهنمایی کند و درد و رنج حیوانات را تا حد امکان کاهش دهد.

الفتریوس کاسیوراس، زیست‌شناس از دانشگاه گوتنبرگ، می‌گوید: «مشخص است که همه‌ی حیوانات برای مقابله با خطر به نوعی سیستم درد نیاز دارند. فکر نمی‌کنم ما نیازی به آزمایش همه‌ی گونه‌های سخت‌پوستان داشته باشیم [تا بفهمیم سیستم درک درد دارند]، زیرا آن‌ها ساختار مشابه و بنابراین سیستم عصبی مشابه دارند. ما می‌توانیم فرض بگیریم که میگوها، چنگاره‌ها و لابسترها نیز می‌توانند سیگنال‌های خارجی در مورد محرک‌های دردناک را به مغزشان بفرستند تا این اطلاعات را پردازش کند.»

منبع: عصر ایران