آمار مراجعات به اورژانس های دولتی بیشتر شده است | از ظرفیت ۳۰ نفره طب اورژانس فقط ۳ نفر آمدند
همشهری آنلاین – مریم سرخوش: دکتر نادر توکلی، سرپرست دانشگاه علوم پزشکی ایران در نشست خبری هفدهمین کنگره طب اورژانس درباره چالشهای مهم این بخش مهم از حوزه درمان کشور به نکات مهمی اشاره کرد.
رئیس هفدهمین کنگره طب اورژانس با تاکید بر این که با هماهنگی انجام شده این کنگره اواخر هفته جاری برگزار خواهد شد، بیان کرد: اولین بار این کنگره به شکل مشترک با ایران و فرانسه برگزار شد و بعد تبدیل به کنگره ملی و سراسری شد. به جز چند سالی هم که درگیر کووید۱۹ بودیم هر سال این کنگره با محوریت انجمن علمی طب اورژانس برگزار شده است. این کنگره در گروههای مختلف پزشکی – تخصصی برگزار میشود و به دلیل ماهیت خدماتی که چه در صحنه و چه در اورژانسهای پیش بیمارستانی و بیمارستانی داریم، اهمیت آن بسیار زیاد است.
توکلی درباره نقش هوش مصنوعی در طب اورژانس هم توضیح داد: فرآیندهای هوش مصنوعی در کنار دیتاها نیاز به سرورها و لاینهای مشخص دارد و حضور اپراتورهای مهم در زمینه ارتباطی بسیار کمککننده است، چون میتواند ارتباط آمبولانس با بیمارستان را برای ارسال علائم حیاتی، سونوگرافی و اطلاعات بیمارانی قلبی برقرار کند.
به گفته این مسئول در کنگره امسال کارگاههایی برای مدیریت استرس و خشونت در نظر گرفته شده، بیان کرد: مدیریت ازدحام و خشم و مهارت ارتباطی با بیماران در طب اورژانس اهمیت دارد و هر جا این مسائل بیشتر رعایت شود، مشکلات کمتر میشود.
توکلی در پاسخ به سوالی درباره آمار مراجعه اورژانسی به بیمارستانها عنوان کرد: سالانه ۲۰ میلیون مراجعه به اورژانسهای بیمارستانی داریم که ۷۵ تا ۸۰ درصد مراجعات سرپایی است. یک درصد هم مراجعات سطح یک هستند، یعنی بیماران ایست قلبی – تنفسی دارد یا بیمارانی که اقدام حیاتبخش میخواهند.
طلب ۳.۴۰۰ هزار میلیاردی
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی ایران، به مطالبات مهم از سازمانهای بیمهگر هم اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ۳.۴۰۰ همت مطالبه از این سازمانها داریم که ۲ همت آن برای تامین اجتماعی است. این مساله باعث تاخیر در پرداختیها میشود که بر سایر عوامل هم تاثیرگذار است.
توکلی با اشاره به شرایط سخت و طاقتفرسای اورژانس و عدم برقراری مشاغل سخت و زیانآور عنوان کرد: ما سالانه ظرفیت پذیرش ۳۰ نفر را داریم اما در حال حاضر ۳ دستیار سطح یک داریم و تقاضا در این حوزه بسیار کم است. این درحالی است که در کشور ۱۰۴۰ بیمارستان وجود دارد که ۶۷۲ بیمارستان دولتی، ۷۷ بیمارستان تامین اجتماعی، ۶۰ بیمارستان نیروهای مسلح و ۳۷ بیمارستان خیریه، ۱۸۶ بیمارستان بخش خصوصی و ۳۴ بیمارستان هم برای سایر نهادها هستند. یعنی ۶۹.۸ درصد بخش دولتی، ۷.۷ درصد بخش تامین اجتماعی، ۴ درصد نیروهای مسلح و ۱۳ درصد بخش خصوصی است.
او ادامه داد: از مجموع ۱۵۱ هزار تخت بستری هم ۱۰۵ هزار تخت در بخش دولتی است. در این باره نیاز به ۳۰ هزار متخصص اورژانس داریم که پوشش کامل در این حوزه رقم بخورد. اما به دلیل سختی کار و به لحاظ فرسودگی این افراد ۳۰ سال مفید را نمیتوانند بیایند، کماکان در بسیاری از بیمارستانها کمبودهایی وجود دارد، اما در برخی مراکز با دو یا سه متخصص هم خدمت ارائه میکنند.
فرسودگی تجهیزات اورژانس بیمارستانی
توکلی در پاسخ به سوال همشهری آنلاین درباره فرسودگی تجهیزات و امکانات بخش اورژانسی بیمارستانها بیان کرد: تجهیزات و امکانات در اورژانس برای تشخیص به کار میروند، از جمله سونوگرافی، ارزیابی نوار قلب و دستگاههای تشخیصی مثل تصویربرداری. به هر حال فرسودگی در کل ناوگان تجهیزات بیمارستانی در کل کشور داریم و نیازمند حمایت ویژه است. یکی از دغدغهها بحث آزاد شدن ارز تجیهیزات پزشکی سرمایهای است. اگر این اتفاق رخ دهد، برای تجهیزات به مشکل خواهیم خورد.
این مسئول تاکید کرد: به دلیل اینکه کمبود تخت بیمارستانی داریم و در برخی مراکز گردش کار و تعیینتکلیف بیمار به موقع انجام نمیشود. با ماندگی در بیمارستانها مواجه هستیم و خدمات اورژانس هم روزبهروز در حال افزایش است. بسیاری از اورژانسها با ترافیک تعداد بیماران مواجه شدهاند. از سوی دیگر بیماران زیادی هم هستند که برای تختهای مراقبت ویژه در انتظار آیسییو و سیسییو هستند.
به گفته توکلی باید بیماران در بخشهای اورژانس به سرعت تعیین تکلیف شوند. بر اساس استانداردها بیماران در سطح یک، ۲ و ۳ باید ظرف ۶ساعت تعیین تکلیف و ظرف ۱۲ ساعت از اورژانس خارج شوند. در خیلی از جاها این مساله را نداریم. شاخص تعیینتکلیف البته خوب است و بالای ۸۰درصد بیماران زیر ۶ ساعت برای ترخیص، ارجاع یا بستری خدمات دریافت میکنند.
افزایش بار مراجعات به اورژانسهای دولتی
دکتر حسن امیری، متخصص طب اورژانس و دبیر علمی هفدهمین کنگره طب اورژانس هم با بیان این که کنگره امسال با شعار «هوش مصنوعی، تحولی در ارائه خدمات اورژانس» کار خود را آغاز میکند، گفت: در این کنگره جایگاه هوش مصنوعی در طب اورژانس که خدمات مراقبت از بیماران را ارائه میدهد، معرفی میشود. هدف این کنگره آشنایی پزشکان جوان با ارزشها و توانمندیهای طب اوررانس است که با دید علمیتر به این حوزه ورود کنند.
او با اشاره به پنل مسمومیتهای شایع در این کنگره بیان کرد: مسمومیتهای شایع طیف گستردهای دارند و به صورت انتخابی مباحثی در این کنگره ارائه خواهد شد. بیشترین مراجعه ناشی از مسمومیتها به اورژانس مسمومیت الکلی، مسمومیت با داروهای محرک یا مخدر و مسمومیتهای شایع فصلی مثل قارچها هستند. آخرین یافتهها که یک پزشک در اورژانس باید چه کارهای اولیهای در این حوزه انجام دهد تا حداقل آسیب را داشته باشیم، ارائه میشود.
امیری در پاسخ به این سوال که چرا در اکثر بیمارستانها متخصص طب اورژانس مستقر نیست، بیان کرد: این مساله درباره بسیاری از تخصصها رخ داده است. عدم اقبال به این تخصص از سوی نیروهای جوان هم به دلیل مشکلات معیشتی است که در برخی دیگر رشتههای تخصصی هم شاهدیم. به همین دلیل میزان فارغالتحصیلان این رشته در حدی نبوده که تمام بیمارستانها را پوشش دهد. این در حالی است که بسیاری از دانشجویان دوره اینتری بسیار علاقهمند ورود به این رشته هستند اما زمانی که تعرفهها و مسائل معیشتی را میبینند، منصرف میشوند. برگزاری این کنگره نمایش توانمندی طب اورژانس است که پزشکان جوان اقبال بیشتری برای ورود به دوره تخصصی این حوزه پیدا کنند.
دبیر علمی هفدهمین کنگره طب اورژانس به افزایش بار مراجعات به اورژانسهای دولتی هم اشاره کرد و گفت: با کاهش حجم مراجعه به بیمارستانهای خصوصی مواجه شدهایم و اورژانس دولتی شلوغتر شدهاند. اگر پوشش بیمهای اورژانس در بیمارستانهای خصوصی بیشتر شود، فشار کاری مراکز دولتی کمتر خواهد شد.
طب اورژانس جز رشتههای کلیدی است
دکتر حسن معتمد، متخصص اورژانس و دبیر انجمن علمی طب اورژانس ایران هم در ادامه این نشست با بیان اینکه تخصص طب اورژانس بر اساس ماهیت و آنچه ارائه میکند، یکی از نیازهای اساسی هر سیستم بهداشتی در کشورهاست. یعنی میزان افزایش و قابل قبول بودن خدمات مراقبتی استانداردها را تعیین میکند که در حیطههای مختلف پیشرفت لازم را کرده باشد. در بخش اورژانس زمان محدودی برای تصمیمگیری بالینی وجود دارد و باید در کسری از ثانیه درباره جان بیمار و خدماتی که باید ارائه شود تصمیمگیری شود، این نشان دهنده اهمیت طب اورژانس است.
او با بیان این که پزشکان عمومی بعد از فارغالتحصیلی در دوره تخصصی، مدرک طب اورژانس را دریافت میکنند، ادامه داد: هر اورژانس بیمارستانی که بالای ۳۰ هزار نفر مراجعه سالانه دارند باید متخصص طب اورژانس مستقر داشته باشد. طب اورژانس جز رشتههای کلیدی است و باید نگاه کلیدی به آن داشته باشند. باید محدودیتها به فوریت رفع شود. درخواست این است که در خصوص اهمیت تخصص بالینی طب اورژانس و این که چه میزان استاندارد مراقبت از بیمار را افزایش میدهد، نگاه ویژه صورت بگیرد، چون هدف این رشته کم کردن هزینههای نظام درمان است، چون بیمار به موقع درمان دریافت میکند و از بستری طولانیمدت بیمار جلوگیری و هزینهبر شدن خدمات درمانی را کاهش میدهد.
معتمد با تاکید بر این که از نظر نیروی انسانی محدودیتهایی وجود دارد، ادامه داد: این در حالی است که بیمار سطح یک اگر در کسری از ثانیه خدمات اورژانسی دریافت نکند، جانش به خطر میافتد. در اورژانس، بیمار سطح یک در صفرترین زمان ویزیت میشود، بیمار سطح ۲ در ۱۰ دقیقه، بیمار سطح ۳ در ۳۰ دقیقه و بیمار سطح ۴ از ۶۰ تا ۱۲۰ دقیقه و بیمار سطح ۵ هم ویزیت تا ۲۴۰ دقیقه انجام میشود. این در شرایطی است که بیمار با شرایط وخیمتر هم وجود دارد.
او به سختی کار متخصصان طب اورژانس هم اشاره کرد و گفت: طبیعت سختی در رشته اورژانس را نمیتوان عوض کرد. اما میتوان تشویق و پرداختهای به موقع این سختیها را تسهیل کرد. این در حالی است که دس سراسر کشور اکنون از ۸ تا ۱۱ ماه در پرداختیهای بخش دولتی عقبماندگی داریم. اگر این پرداختیها به روز شود، خودش یک مشوق خواهد بود.
معتمد درباره مصوب نشدن آییننامه اورژانس هم بیان کرد: احداث کلینیکهای سرپایی اورژانسی میتواند بار مراجعات غیرضروی به بیمارستانهای دولتی را کم میکند اما این آییننامه هنوز مصوب نشده است و امیدواریم به زودی ابلاغ شود.
در ایستگاه تریاژ صف نوبتی نداریم
دکتر بابک معصومی، دبیر اجرایی کنگره و نایب رئیس انجمن علمی طب اورژانس هم با بیان این که این کنگره جزو قدیمیترین کنگرههای در زمینه اورژانس و فوریتهاست، عنوان کرد: سال ۸۴ اولین کنگره برگزار شد و امسال هفدمین سال از برگزاری این رویداد است.
به گفته این پزشک، متخصصان طب اورژانس هم پزشک هستند و برخی از مردم نسبت به این موضوع آگاهی ندارند. اصطلاحی هم در این حوزه داریم به نام ایستگاه تریاژ که برخی از بیماران و مراجعان آگاهی لازم درباره عملکرد این بخش را ندارد.
او در توضیح بیشتر بیان کرد: در ایستگاه تریاژ، اولویتبندی بیماران بر اساس شدت وخامت بیماری است و مردم باید بدانند که مثل صف جاهای دیگر نیست که هر کسی زودتر آمد زودتر نوبت او شود. چون کسری از ثانیه برای بیماران اورژانس اهمیت دارد و اولویتبندی در تریاژ اورژانس بر اساس شدت وخامت حال بیمار در نظر گرفته میشود.