نه به مدرسه‌سازی بدون آمایش سرزمینی
همشهری_ فهیمه طباطبایی: مسعود پزشکیان، نخستین رئیس‌جمهوری است که نشان داده آموزش و پرورش برای او در اولویت اول است. او در مناظره‌های انتخاباتی درباره کیفیت پایین مدارس دولتی انتقاد کرد و کمتر از یک‌ماه و نیم بعد از حضورش در پاستور، به شورای‌عالی آموزش و پرورش رفت و چندین بار درباره تغییر قانون کنکور در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی صحبت کرد.
جلسه هفتگی او با خیرین مدرسه‌ساز و صحبت‌های مداوم او در سخنرانی‌ها و سفرهای استانی درباره عدالت آموزشی نشان می‌دهد که او عزم تغییر مثبت در این نهاد را که لابه‌لای موضوعات اقتصادی و دیپلماسی فراموش شده است، دارد. رئیس‌جمهور در سفر استانی اخیرش به خراسان شمالی، در نشست نهضت توسعه عدالت در فضای آموزشی گفته بود: «افتخار می‌کنم که برای ساخت مدارس کارگری کنم.»
تا اینجای کار، باید خوشحال بود؛ بالاخره رئیس‌جمهوری بر سرکار آمده که مسئله نهاد آموزشی برایش در اولویت اصلی است و آموزش و پرورش را «سر بار»، «هزینه بر»، «نان‌خور بزرگ دولتی» و…. نمی‌بیند، اما این دغدغه پزشکیان نیازمند مشاورانی است که منابع و فرصت را به سمت درست هدایت کنند. مدرسه‌سازی، فقط یکی از ارکان تحقق عدالت آموزشی است و در کنار آن، افزایش کیفیت محتوای درسی و آموزش در مدارس، ارتقای سطح سواد علمی معلمان و گزینش درست آنها در مبدأ، احیای پیش‌دبستانی رایگان به‌ویژه در مناطق دوزبانه، بازسازی چهره کنکور و قطع واقعی دست مافیای کتاب‌ها و کلاس‌های کمک‌آموزشی که در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی رخنه کرده‌اند، هم باید دنبال شود.
بعد از انقلاب اسلامی بیش از ۱۰۰هزار مدرسه در کل کشور ساخته شده و هر سال اعتبار بالای دولتی و خیرین در این راه هزینه می‌شود، اما بدون آمایش سرزمینی. واقعیت این است که بسیاری از مناطق ایران، به واسطه خشکسالی و بحران اقتصادی، دچار جابه‌جایی جمعیتی مکرر است و همین باعث می‌شود که مدارسی که دولت به‌صورت مستقل یا با مشارکت خیرین با صرف هزینه بالا ساخته، بعد از مدتی بلااستفاده بماند. به‌طور نمونه در کویر مرکزی ایران در یک روستا، ۳ مدرسه ساخته شده که ۲ مورد آن برای بعد از انقلاب است و جالب اینکه یکی از آنها مدرسه شبانه‌روزی است که حتی برای یک روز هم دانش‌آموز در آن حاضر نشده است. ۲ مدرسه دیگر نیز به واسطه خشکسالی، خالی از دانش‌آموز است.
بسیاری از این مدارس بدون آمایش سرزمینی و فقط با سفارش و لابی افراد حقوقی و حقیقی ساخته شده، درحالی‌که در مثلا روستاهای دهدشت در چهارمحال و بختیاری، با وجود بیش از ۱۰۰دانش‌آموز، مدرسه همچنان فرسوده یا کانکسی است؛ بنابراین اگر رئیس‌جمهور قصد دارد در این دوره مدرسه‌سازی کند باید نظارت کند که لابی‌های فعال یا مدیریت غلط باعث نشود اعتبار بیت‌المال و خیرین به غلط سرمایه‌گذاری شود و ساخت مدرسه براساس آمایش سرزمینی صورت بگیرد.
