وجود ۲۰۰ ماده شیمیایی خطرناک در لوازم آرایشی | بلوغ زودرس و سرطان در کمین نوجوانان

همشهری‌آنلاین – پروانه بندپی: خیلی از ما هر روز انواع و اقسام لوازم آرایشی و بهداشتی را استفاده می‌کنیم، اما خبر نداریم که بسیاری از این لوازم به دلیل مواد و ترکیبات شیمیاییِ به‌کاررفته در آنها می‌توانند روی سلامت ما تاثیر بگذارند و منجر به بروز عارضه‌ها و بیماری‌های مختلفی شوند.

این موضوع زمانی نگران‌کننده‌تر می‌شود که بدانیم استفاده از این لوازم در سنین کودکی و نوجوانی می‌تواند موجب “بلوغ زودرس” در دخترها شود! پژوهش‌ها نشان می‌دهد حتی دخترانی که مادران آنها در دوران بارداری از محصولات بهداشتی و آرایشی به میزان زیاد استفاده می‌کردند، بیشتر در معرض بلوغ زودرس قرار دارند!

بعضی از مادران، کودکان خود را به هر بهانه‌ای آرایش می‌کنند و از این کار لذت می‌برند. یا لوازم آرایشی را در دسترس کودکان زیر ۲ سال خود می‌گذارند و اجازه می‌دهند آنها از این لوازم استفاده کنند. بدون آن که از عوارض این مساله که تنها یکی از آنها بلوغ زودرس است، خبر داشته باشند.

بلوغ زودرس فقط به معنای تغییرات ظاهری در اندام‌ها نیست؛ این مساله در دختران می‌تواند در آینده زمینه‌ساز ابتلای آنها به بیماری‌هایی مثل سرطان پستان، سرطان تخمدان و رحم، بیماری‌های قلبی، اختلالات روانپزشکی، ناهنجاری در قاعدگی، ناباروری و حتی یائسگی زودرس شود.

وجود ۲۰۰ نوع ماده شیمیایی در لوازم آرایشی

مطالعات متعدد نشان می‌دهند که خیلی از محصول‌های آرایشی و بهداشتی مثل عطرها، کرم دست، لوسیون بدن، رژ لب‌ها، دئودورانت‌ها، صابون‌ها، اسپری مو و … حاوی مواد شیمیایی‌اند که بعضی از آنها سمی هستند و می‌توانند منجر به اختلالات هورمونی ازجمله بلوغ زودرس شوند. موضوعی که دکتر علیرضا استقامتی، فوق تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم، رئیس بخش غدد بیمارستان امام‌خمینی‌ و استاد دانشگاه هم آن را تایید می‌کند و به همشهری‌آنلاین می‌گوید: مطالعات متعددی روی تاثیر لوازم آرایشی بر بروز بلوغ زودرس در دخترها انجام شده که کاملا اثبات‌شده است. فقط هم لوازم آرایشی نیستند که این اثر را دارند؛ بعضی صابون‌ها، لاک ناخن، عطرها، خوشبوکننده‌های زیر بغل، رنگ مو و … حاوی ۲۰۰ نوع ماده شیمیایی هستند که این مواد در به هم زدن کارکرد غدد درون‌ریزر و ایجاد اختلال در هورمون‌های جنسی بی‌تاثیر نیستند.

این فوق تخصص غدد به مطالعه مهمی اشاره می‌کند که در آمریکا و روی زنان انجام شده و نشان می‌دهد که زنان این کشور به طور متوسط صبح‌ها حداقل ۱۲ نوع لوازم آرایشی استفاده می‌کنند که در تولید آنها حدود ۱۶۸ ماده شیمیایی به کار رفته است که بعضی از این مواد شیمیایی، سمی هستند و می‌توانند روی سیستم غددی اثر سوء بگذارند.

دکتر استقامتی می‌گوید: این مواد می‌توانند روی هیپوفیز، تخمدان‌ها، تیروئید، هیپوتالاموس، غدد لوزالمعده و غدد فوق کلیوی اثر سوء بگذارند و هورمون‌ها را جابجا ‌کنند. این موضوع می‌تواند در بعضی از دخترها منجر به بلوغ زودرس شود.

ارتباط مصرف لوازم آرایشی با بلوغ زودرس

صنعت مواد آرایشی، صنعت بسیار بزرگ و پرطرفداری است اما باید دانست که در تولید لوازم آرایشی، ترکیبات و مواد شیمیایی مختلفی ازجمله فتالات‌ها، پارابن‌ها، فلزات سنگین، فرمالدهید، سولفات‌ها، رنگ‌ها و … استفاده می‌شود که هر یک از اینها کاربردهای متفاوتی در لوازم آرایشی و بهداشتی مختلف دارند اما همگی می‌توانند روی دستگاه‌های بدن اثرات سوء بر جا بگذارند.

دکتر استقامتی می‌گوید: در بعضی از لوازم آرایشی فلزات سنگینی مثل جیوه و سرب وجود دارد، در بعضی از آنها فرمالدهید موجود است که به عنوان نگهدارنده در بعضی محصولات آرایشی و بهداشتی مثل صاف‌کننده‌های مو و صابون‌ها استفاده می‌شود. در بعضی از مواد آرایشی انواع فتالات و در برخی دیگر، دی اتیلن گلایکل به کار رفته که همه اینها برای سلامت خطرناک محسوب می‌شوند و در طولانی‌مدت می‌توانند عوارض زیادی از جمله اختلالات هورمونی ایجاد کنند. بعضی از اینها می‌توانند در بروز بلوغ زودرس دخترها نقش داشته باشند.

بیشتر بخوانید؛

• لوازم آرایشی حاوی سرب و جیوه را استفاده نکنید

• چرا سن بلوغ پایین آمده است؟

• دهه‌پنجاهی‌ها و دهه‌شصتی‌ها بالاترین سن بلوغ را داشتند

• آسیب‌های کاهش سن بلوغ برای کودکان و نوجوانان

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: این مواد شیمیایی در مواردی حتی در پسرها هم می‌توانند اختلال ایجاد کنند. اما بیشتر اختلالات در دخترها مشاهده می‌شود. دکتر استقامتی می‌گوید: ماده‌ای مثل فتالات که انواع مختلفی دارد، می‌تواند در بلوغ زودرس نقش داشته باشد. فتالات‌ها نه رنگ دارند و نه بو و به شکل مایع هستند و در تولید کیسه‌های پلاستیکی هم استفاده می‌شوند و به عنوان ترکیبی که غدد درون‌ریز را به هم بزنند و هورمون‌های جنسی را مختل کنند، کاملا در علم پزشکی مطرح هستند.

اختلالاتی که لوازم آرایشی در بزرگسالان ایجاد می‌کند

به گفته دکتر استقامتی، مواد شیمیاییِ به کاررفته در لوازم آرایشی و بهداشتی روی بزرگسالان هم اثرات ناگوار خود را می‌گذارد. چون مواد شیمیایی به هر حال سمی هستند و از آنها با عنوان”Endocrine Sisrupting Substance” یا “مختل‌کننده فعالیت غددی” نام برده می‌شود. این مواد می‌توانند انواع اختلالات را در غدد ایجاد کنند و عارضه‌های مختلفی را ایجاد کنند. پس فقط غدد مربوط به بلوغ را دچار اختلال نمی‌کنند و همان‌طور که گفتم، می‌توانند همه غدد شامل غدد کلیوی، غدد لوزالمعده، هیپوفیز و … را مختل کنند.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: در مطالعه‌ای که در کشور آمریکا انجام شد، ۱۳ نوع فتالات در در ۲۵۰۰ زن بزرگسال و دختر بالغ از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۴ مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده شد که فتالات در خون همه این افراد وجود داشته که به عنوان یک ماده سمی می‌تواند همه غدد را به هم بریزد.

به گفته این فوق تخصص بیماری‌های غدد، در دنیا دارند تلاش می‌کنند که بعضی از این مواد شیمیایی مثل فتالات‌ها را از لوازم آرایشی حذف یا کم کنند، اما مساله این است که لوازم آرایشی و بهداشتی، انواع مواد شیمیایی را در خود دارند و یکی دو تا نیستند.

کارشناسان تاکید دارند که در زمان خرید لوازم آرایشی و بهداشتی، اولا از هر برندی خریداری نکنید و خریدهای خود را فقط از برندهای معتبر و شناخته‌شده انجام دهید. دوم اینکه به برچسب روی محصولات آرایشی و بهداشتی دقت کنید و محصولاتی را انتخاب کنید که فاقد مواد شیمیایی مانند پارابن، فلزات سنگین، فتالات و دیگر مواد سمی و خطرناک هستند.